مطالعۀ اثر مهاری چای سیاه (Camellia sinensis ) بر رشد باکتری استرپتوکوکوس پیوژنز و مقایسۀ آن با چای سبز در محیط آزمایشگاه(in vitro)

سابقه و هدف: هر چند نتایج حاصل از تحقیقات در مورد اثر‌ ضدمیکروبی چای سبز در دسترس است، اما اثر مهارکننده چای سیاه بر رشد باکتری‌ها از جمله استرپتوکوکوس پیوژنز1 کمتر مورد توجه قرارگرفته است. هدف از انجام این مطالعه، ارزیابی اثر مهاری چای سیاه بر رشد باکتری استرپتوکوکوس پیوژنز هم به طور مستقل و هم در واکنش متقابل با برخی آنتی‌بیوتیک‌های رایج برای درمان عفونتهای استرپتوکوکی و مقایسۀ آن با چای سبز در آزمایشگاه بود. مواد و روشها: عصاره چای سیاه و سبز به روش پرکولاسیون، تهیه و خشک شد. سپس غلظتهای مختلف عصاره تهیه و ظرفیت تام آنتی‌اکسیدانی آن توسط درصد مهار اکسیداسیون معرف ABTS و احیای رادیکال آن توسط عصاره های ml/mg1 چای سیاه و سبز در C°37 اندازه‌گیری شد. باکتری در محیط مایع در معرض غلظتهای مختلف عصاره‌ها قرار داده شد و قابلیت زیست آنها در زمانهای متفاوت با انتقال به محیط جامد و شمارش کلنی‌های حاصله ارزیابی شد. در مرحله بعد، اثر متقابل عصاره‌های چای سیاه و سبز با برخی از آنتی‌بیوتیک‌های رایج برای درمان عفونتهای گِرم مثبت به روش آزمون حساسیت باکتریایی (آنتی‌بیوگرام) با دیسک مطالعه شد. آزمون آنتی‌بیوگرام به روش دیسک برای دیسک‌های آلوده به عصاره 11 بار در روزهای مختلف انجام شد. از روی میانگین قطر هاله‌های کلنی، اثرمهاری رشد، محاسبه شد. برای آنالیز آماری از آزمونهای ویلکاکسون وکروسکال والیس استفاده شد. یافته‌ها‌: ملاحظه شد که توان آنتی‌اکسیدانی عصارۀ چای سبز در مقایسه با عصارۀ چای سیاه به طرز معنی‌داری بالاتر است(001/0 (pp). افزودن عصارۀ چای سیاه، موجب افزایش اثر ضدباکتریایی آمپی‌سیلین در لولۀ آزمایش (in vitro) شد و این اثر در دوز mg5/2 معنی‌دار بود (001/0>p). با آنکه افزودن mg25/1 عصارۀ چای سیاه، اثر ضدباکتریایی آموکسی‌سیلین و سفالکسین را مهار می‌کرد (001/0>p) این اثر مهاری با افزایش دوز عصاره به mg5/2 به طرز معنی‌داری کاهش می یافت (001/0>p) اما قطر هالۀ مهار رشد باکتریایی همچنان از سطح پایه کمتر بود (001/0>p). نتیجه گیری: به نظر می‌رسد که اولاً اثر مهاری چای مستقیماً به توان آنتی‌اکسیدانی آن مربوط است و ثانیاً پلی‌فنل‌های چای در شرایط خاص با تولید پر اکسید هیدروژن به صورت پرواکسیدان عمل کرده و از این طریق، اثر مهاری خود را بر رشد باکتری اعمال می‌کنند. یافته‌های این مطالعه نشان داد که مصرف چای سبز و سیاه در غلظتهای بالا یا مکمل پلی فنل‌های حاصل از آن می‌تواند به عنوان درمان کمکی در بیماران تحت درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها مطرح باشد.